Tình hình sản xuất giống tôm thẻ chân trắng
07-12-2016
Tình hình sản xuất giống tôm thẻ chân trắng hiện hoạt động khá sôi nổi với sự ủng hộ của các hộ chăn nuôi. Tôm chân trắng có nguồn gốc từ Nam Mỹ, có nhiều ưu điểm như: tỷ lệ sống cao, sinh trưởng tốt trong điều kiện độ mặn biến động có khả năng kháng bệnh cao, dễ sinh sản và gia hoá, nên được nhiều nước ưu tiên phát triển. Sau đây BioSpring sẽ chia sẻ một số kiến thức về tôm thẻ chân trắng giúp bà con nắm rõ được tình hình sản xuất giống tôm thẻ chân trắng hiện nay.
Tình hình sản xuất tôm thẻ chân trắng tại Việt Nam
Tình hình sản xuất giống tôm thẻ chân trắng đầu năm 2008, nhận thấy thị trường thế giới đang có xu hướng tiêu thụ mạnh mặt hàng tôm chân trắng của Thái Lan, Trung Quốc… và sản phẩm tôm sú nuôi của Việt Nam bị cạnh tranh mạnh, hiệu quả sản xuất thấp, Bộ NN&PTNT đã ban hành Chỉ thị số 228/CT-BNN&PTNT cho phép nuôi tôm chân trắng tại vùng ĐBSCL nhằm đa dạng hoá sản phẩm thuỷ sản xuất khẩu, giảm áp lực cạnh tranh, đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của các nước trong khu vực và trên thế giới.
Tình hình sản xuất tôm thẻ chân trắng cuối năm 2012, cả nước có 185 cơ sở sản xuất giống tôm chân trắng, sản xuất được gần 30 tỷ con.
Sang năm 2013 (tính đến hết tháng 5),
- cả nước có 103 cơ sở sản xuất giống tôm chân trắng, cung cấp cho thị trường 3,5 tỷ con.
- Số trại sản xuất tôm chân trắng và tôm sú chủ yếu tập trung tại các tỉnh Nam Trung Bộ, trong đó Ninh Thuận, Bình Thuận, Khánh Hoà và Phú Yên chiếm khoảng 40% trong tổng số trại sản xuất giống tôm của cả nước (tương đương với 623 trại).
Sản lượng giống tôm nước lợ ở khu vực này chiếm khoảng 70% tổng sản lượng giống tôm của cả nước. Bên cạnh đó, các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang cũng là những địa phương sản xuất giống tôm chân trắng cung cấp lượng lớn tôm giống cho thị trường, do đó mà tình hình sản xuất giống tôm thẻ chân trắng cũng rất sôi nổi!
Tuy nhiên, chất lượng tôm giống hiện nay không đồng đều. Tại những cơ sở có uy tín, con giống được tiêu thụ tốt, giá cao. Nửa đầu năm 2013, giá tôm giống nhìn chung ổn định tại các tỉnh phía Nam. Song, tại các tỉnh phía Bắc như Quảng Ninh, Thái Bình, Nam Định, do chi phí vận chuyển tăng cao, giá tôm giống cũng tăng lên. Giá giống tôm chân trắng dao động trong khoảng 80-90 đồng/con.
Từ một số mô hình nuôi thành công, tôm chân trắng đang ngày càng được các hộ nuôi trồng thuỷ sản quan tâm phát triển.
- Năm 2012, trong khi diện tích thả giống tôm sú đạt 619,4 nghìn ha – giảm 7,1% so với năm 2011;
- và sản lượng thu hoạch 298,6 nghìn tấn – giảm 6,5% so với năm 2011; thì diện tích thả giống tôm chân trắng tăng15,5% – đạt xấp xỉ 38,2 nghìn ha, sản lượng thu hoạch tăng 3,2% – đạt 177,8 nghìn tấn.
Tình hình sản xuất tôm thẻ chân trắng 7 tháng đầu năm 2013 (tính đến ngày 20/7), trong khi
- Diện tích thả giống tôm sú giảm (chỉ đạt 560 nghìn ha, bằng 94,4% mức cùng kỳ năm ngoái) và
- Sản lượng thu hoạch là 85 nghìn tấn (bằng 80% mức cùng kỳ năm ngoái) thì diện tích thả giống tôm chân trắng tăng (đạt xấp xỉ 24 nghìn ha, bằng 116% so với cùng kỳ năm ngoái),
- Sản lượng thu hoạch là 30 nghìn tấn (gần bằng 142% mức cùng kỳ năm 2012).
Năm 2012, cả nước có tới 106 nghìn ha diện tích tôm nuôi nước lợ bị thiệt hại. Sang năm 2013 (tính đến ngày 27/4), diện tích tôm nuôi bị thiệt hại khoảng 14,6 nghìn ha; trong đó, diện tích tôm chân trắng bị thiệt hại là 666 ha (chiếm gần 9% diện tích thả nuôi).
6 tháng đầu năm 2013, 17% diện tích thả nuôi tôm chân trắng bị thiệt hại – tương đương với 3.081 ha (trong khi tôm sú thả nuôi chỉ bị thiệt hại 3,8%).
Tình hình sản xuất tôm thẻ chân trắng So với cùng kỳ năm 2012 với tôm chân trắng thì con số này lên tới 125%. Diện tích nuôi tôm bị bệnh tập trung chủ yếu ở vùng ĐBSCL và một số tỉnh khu vực Trung Trung Bộ.
- Theo báo cáo tại buổi Họp báo về tình hình dịch bệnh nuôi tôm nước lợ năm 2012, hội chứng hoại tử gan tuỵ xảy ra chủ yếu ở các vùng nuôi tôm thân canh và bán thâm canh, xảy ra ở hầu hết các tháng trong năm, nhưng mức độ dịch bệnh trầm trọng nhất từ tháng 4 đến tháng 7, chiếm 75% tổng diện tích báo cáo bị bệnh trong cả năm.
- Các vùng nuôi có độ mặn thấp, tỷ lệ mắc bệnh ít hơn so với vùng nuôi có độ mặn cao. Các tháng nhiệt độ thấp, mùa mưa, tỷ lệ xuất hiện bệnh thấp hơn các tháng mùa khô, nhiệt độ cao. Hội chứng hoại tử gan tuỵ cấp tính gây chết tôm ở giai đoạn 15-40 ngày sau khi thả nuôi. Tôm ngừng ăn, bơi chậm, vỏ mỏng, màu tôm nhợt nhạt. Gan tuỵ có biểu hiện sưng, nhũn, teo.
Như vậy, về nuôi trồng thuỷ sản, tôm chân trắng đang gặp khá nhiều khó khăn. Tuy nhiên, trong lĩnh vực xuất khẩu thuỷ sản, mặt hàng này lại đang khẳng định được vị thế. 7 tháng đầu năm 2013, trong khi xuất khẩu tôm sú chỉ tăng 1,3% so với cùng kỳ năm 2012 (đạt xấp xỉ 680 triệu USD) thì xuất khẩu tôm chân trắng đạt 609 triệu USD, tăng 51,5% so với cùng kỳ năm 2012, chiếm 43,7% trong tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam. Giá đầu tư thấp, mùa vụ nuôi ngắn, có khả năng thích ứng tốt trong điều kiện nuôi rộng muối, cho năng suất cao, kích cỡ tôm phù hợp với nhu cầu tiêu thụ của thế giới… là những điều kiện để tôm chân trắng chiếm được vị trí ưu tiên trong nuôi trồng thuỷ sản tại Việt Nam.
Để đạt chỉ tiêu diện tích thả nuôi tôm chân trắng là 40 nghìn ha (bằng 104,8% năm 2012), về sản lượng phấn đấu đạt 190 nghìn tấn trong năm 2013, các hộ nuôi tôm chân trắng được khuyến cáo thực hiện tốt các công việc sau: chọn giống sạch bệnh (đã qua kiểm dịch, không mang các tác nhân gây bệnh đốm trắng, đầu vàng, MBV, khuẩn Vibrio); Thả nuôi đúng vụ, không thả ở mật độ cao; Luôn đảm bảo lượng ôxy hoà tan; Theo dõi độ mặn và diễn biến nhiệt độ nước trong ao (các tháng từ 4-7 có nhiệt độ cao, phải duy trì nước ao sâu); Định kỳ diệt khuẩn trong ao nuôi; Sử dụng chế phẩm sinh học có chất lượng; Không để thừa thức ăn gây ô nhiễm môi trường; Các ao bị bệnh phải tẩy trùng triệt để, khoanh vùng, cách ly; Không xả nước thải, tôm chết ra môi trường… Đối với các cơ quan quản lý thuỷ sản cần chú ý việc nhập khẩu tôm bố mẹ, ngoài yêu cầu sạch bệnh, còn phải đánh giá xuất xứ, chất lượng của đàn tôm bố mẹ từ nơi sản xuất trước khi cho nhập khẩu; Thực hiện giám sát dịch bệnh chặt chẽ để có biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời.
Tình hình sản xuất giống tôm thẻ chân trắng và những khó khăn thường gặp
<Ảnh: Tình hình sản xuất tôm thẻ chân trắng>
Tình hình sản xuất giống tôm thẻ chân trắng tương đối sôi động, đối tượng sản xuất, bao gồm tôm sú và tôm thẻ chân trắng, trong đó tôm sú vẫn được xác định là đối tượng chủ lực. Hiện nay toàn tỉnh có khoảng 86 cơ sở sản xuất tôm thẻ chân trắng với tổng thể tích hồ ương 33.000 m3.
Từ đầu năm đến nay, tổng sản lượng tôm giống sản xuất được 5 tỷ con đạt 37 % kế hoạch và đạt 100 % so với cùng kỳ năm 2011, trong đó sản lượng tôm sú giống 2 tỷ con và 3 tỷ tôm thẻ chân trắng. Giá tôm sú dao động ở mức cao, từ 45-75 đ/con và giá tôm thẻ chân trắng dao động 20-82 đ/con.
Tuy nhiên, tình hình sản xuất giống tôm thẻ chân trắng vẫn còn gặp một số khó khăn như:
- Nguồn giống tôm sú bố mẹ khan hiếm và chất lượng ngày càng giảm; nguồn giống tôm thẻ chân trắng bố mẹ nhập từ nhiều nguồn khác nhau và chất lượng không ổn định gây khó khăn cho sản xuất.
- Thời tiết khí hậu thay đổi đột ngột, môi trường nước không ổn định, tỷ lệ nhiễm bệnh tương đối cao. Từ đầu năm đến nay tỷ lệ nhiễm MBV tương đối cao, dao động 25-30 % tổng số mẫu kiểm tra, ngoài ra phát hiện 2 mẫu nhiễm WSSV (đạt 0,6 % mẫu kiểm tra) và 4 mẫu nhiễm IHHNV (đạt 6 % mẫu kiểm tra).
- Giá nguyên liệu đầu vào tăng mạnh, đặc biệt nguồn Artemia không ổn định, khan hiếm và giá cao.
- Hoạt động sang nhượng trại và chuyển đổi đối tượng sản xuất giữa tôm sú, tôm thẻ chân trắng, ốc hương diễn ra phức tạp gây khó khăn cho công tác quản lý.
- Một số công ty gia hóa tôm bố mẹ đưa vào sản xuất trong khi chưa có quy định quản lý về việc gia hóa tôm bố mẹ từ khâu đăng ký hoạt động sản xuất đến giám sát, thử nghiệm chất lượng con giống từ nguồn tôm bố mẹ này gây hoang mang cho bà con nuôi tôm.
Các nước phát triển rất ưa chuộng mặt hàng tôm chân trắng vì sức hấp dẫn về giá. Trong tương lai, tôm chân trắng có khả năng trở thành đối tượng nuôi chủ lực của Việt Nam. Điều đó cũng khiến tình hình sản xuất giống tôm thẻ chân trắng trở nên sôi động hơn bao giờ.